Inteligjenca emocionale është aftësia për të njohur, kuptuar dhe menaxhuar emocionet, si të vetja ashtu edhe të të tjerëve. Tek fëmijët 0-6 vjeç, kjo aftësi është themelore për zhvillimin social, emocional dhe akademik. Çerdhet dhe kopshtet luajnë një rol kyç, duke ofruar një ambient ku fëmijët mund të eksplorojnë emocionet në mënyrë të sigurt dhe të praktikojnë aftësi sociale përmes lojës dhe aktivitetit.
Pse është e rëndësishme
Fëmijët që zhvillojnë inteligjencë emocionale:
-
Mësojnë të identifikojnë dhe shprehin ndjenjat e tyre.
-
Zhvillojnë empati dhe aftësi për bashkëpunim.
-
Zgjidhin konfliktet në mënyrë konstruktive.
-
Ndërtojnë vetëbesim dhe vetëdije të shëndetshme.
Këto aftësi ndikojnë pozitivisht në marrëdhëniet me bashkëmoshatarët, edukatorët dhe familjen, si dhe krijojnë bazën për suksesin e tyre në shkollë dhe më vonë në jetë.
Aktivitete praktike për zhvillimin e inteligjencës emocionale
1.Kutia e ndjenjave
Përshkrim: Vendosni në një kuti kartolina me fytyra të ndryshme që tregojnë emocione (gëzim, trishtim, zemërim, frikë, habi).
Si përdoret: Çdo ditë, një fëmijë zgjedh një karton dhe tregon një histori të shkurtër ku ndjeu atë emocion, ose përpiqet ta imitojë fytyrën dhe shprehjen.
2.Lojë me role
Përshkrim: Edukatori prezanton situata të thjeshta nga përditshmëria (p.sh., dikush merr lodrën e dikujt tjetër).
Si përdoret: Fëmijët luajnë skenarin, duke shprehur ndjenjat e personazheve dhe duke mësuar si të reagojnë në mënyrë pozitive.
3.Kutia e mirësisë
Përshkrim: Një kuti ku fëmijët vendosin shënime ose vizatime për gjeste të mira që kanë bërë ose që kanë parë.
Qëllimi: Inkurajon njohjen dhe vlerësimin e veprimeve pozitive dhe të bashkëpunimit.
4.Tregoni dhe flisni për ndjenjat
Përshkrim: Lexoni një libër ose tregim dhe ndaloni në momente kyçe për të diskutuar se si ndihen personazhet.
Qëllimi: Ndihmon fëmijët të lidhin situata me emocionet dhe të flasin për ndjenjat e tyre.
5.Rituale të qetësimit dhe frymëmarrjes
Përshkrim: Pas lojës aktive ose gjatë një momenti stresi, përdorni frymëmarrje të thellë, muzikë të qetë ose lojëra ritmike për t’i ndihmuar fëmijët të qetësohen.
Qëllimi: Mësojnë menaxhimin e emocioneve dhe vetëkontrollin.
6.Loja me pasqyrë
Përshkrim: Fëmijët shikojnë veten në pasqyrë dhe përpiqen të imitojnë fytyrat që tregojnë emocione të ndryshme.
Qëllimi: Ndihmon njohjen e emocioneve në fytyrat e tyre dhe të të tjerëve.
7.Diskutime në grup
Përshkrim: Edukatori inkurajon fëmijët të flasin për një situatë që i ka bërë të lumtur ose të trishtuar gjatë ditës.
Qëllimi: Zhvillon aftësinë për të komunikuar ndjenjat dhe për të dëgjuar të tjerët me respekt.
Roli i edukatorëve
Edukatorët shërbejnë si modele të drejta emocionale. Duke treguar empati, qetësi dhe aftësi për të zgjidhur konfliktet, ata mësojnë fëmijët përmes shembullit. Mbështetja, inkurajimi dhe reflektimi mbi ndjenjat e fëmijëve janë çelësi për zhvillimin e inteligjencës emocionale.
Zhvillimi i ndjenjave dhe inteligjencës emocionale është një proces i vazhdueshëm që kërkon përkushtim dhe aktivitet të strukturuar. Përmes lojës, tregimeve, diskutimeve dhe ushtrimeve praktike, edukatorët mund t’i ndihmojnë fëmijët të kuptojnë emocionet, të ndërtojnë marrëdhënie pozitive dhe të zhvillojnë aftësi që do t’u shërbejnë gjatë gjithë jetës. Një fëmijë emocionalisht i aftë është më i lumtur, më i sigurt dhe më i gatshëm për sfidat e së ardhmes.